بخشهای پُرهوای ایستگاه بین المللی فضایی
جمعه, ۲۷ بهمن ۱۳۹۶، ۱۰:۳۰ ق.ظ
بخشهای پُرهوای ایستگاه
ایستگاه فضایی بینالمللی پس از تکمیل دارای ۱۴ بخش خواهد بود که دارای فشار هوا و مناسب برای زندگی و کار انسان هستند. کل این مجموعه فضای مفیدی معادل ۱۲۰۰ متر مکعب فراهم خواهد آورد.[۱] این بخشها شامل چندین آزمایشگاه، بخشهای ویژه اتصال، محفظههای هوایی و واحدهای مسکونی هستند. بخشهای ایستگاه فضایی بینالمللی بوسیله شاتل فضایی، پروتون یا موشک سایوز به مدار زمین فرستاده میشوند.
جدول زیر شامل لیستی از تمام بخشهای پُرهوای ایستگاه فضایی بینالمللی است. این لیست هم بخشهای فعلی در مدار زمین را دارا است، هم بخشهایی که قرار است تا سال ۲۰۱۰ و تکمیل ایستگاه به فضا فرستاده شوند.
بخش | پرتاب | پرتابه | اتصال | جرم | کاربرد | تصویر (به تنهایی) |
تصویر (در ایستگاه) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
زاریا |
۲۹ آبان ۱۳۷۷ | پروتون | ندارد (نخستین بخش) |
۱۹۳۲۳ کیلوگرم | تأمین نیروی الکتریکی، فضای انبار، نیروی پیشرانه، و ناوبری در مراحل آغازین فرایند مونتاژ ایستگاه. در حال حاضر از بخش درونی آن به عنوان انبار و از مخازن بیرونی آن برای ذخیره سوخت استفاده میشود. | ||
یونیتی (گره ۱) |
۱۳ آذر ۱۳۷۷ | شاتل (استیاس-۸۸) | ۱۶ آذر ۱۳۷۷ | ۱۱۶۱۲ کیلوگرم | نخستین بخش آمریکایی ایستگاه، که با اتصال به زاریا امکان پهلو گرفتن بخشهای دستینی، گره ۳، محفظه هوایی کوئست و بخش Z0 از سازهٔ ستونفقراتی را در ایستگاه فراهم کرد. | ||
زیوزدا |
۲۲ تیر ۱۳۷۹ | پروتون | ۵ مرداد ۱۳۷۹ | ۱۹۰۵۱ کیلوگرم | بخش خدمات ایستگاه، تأمینکننده سامانههای پشتیبانی زیست، فضای کار و زندگی برای سرنشینان، سامانههای کنترل جهت و مدار پرواز. با اتصال زیوزدا به دو بخش پیشین، برای نخستین بار امکان زندگی و کار فضانوردان در ایستگاه فضایی بینالمللی فراهم شد. همچنین، زیوزدا دارای چند دریچه برای اتصال سایوز، پروگرس، و فضاپیمای ترابری خودکار است. | ||
دستینی | ۱۹ بهمن ۱۳۷۹ | شاتل (استیاس-۹۸) | ۲۲ بهمن ۱۳۷۹ | ۱۴۵۱۵ کیلوگرم | واحد تحقیقاتی اصلی آمریکا در ایستگاه؛ تأمینکننده سامانههای پشتیبانی زیست و فضای زندگی و کار برای سرنشینان | ||
کوئست |
۲۱ تیر ۱۳۸۰ | شاتل (استیاس-۱۰۴) | ۲۳ تیر ۱۳۸۰ | ۶۰۶۴ کیلوگرم | محفظهٔ هوایی اصلی در ایستگاه فضایی، که از آن برای آمادهسازی فضانوردان برای راهپیمایی فضایی استفاده میشود. محفظه هوایی مشترک کوئست دارای سامانههای سازگار با لباس فضایی ارولان روسی و لباس فضایی ایامیو آمریکایی است. فضانوردان پیش از آغاز راهپیمایی فضایی، مدتی را در این بخش میگذرانند تا بدن خود را به فشار هوای متفاوت از سایر بخشهای ایستگاه عادت دهند، و با تنفس اکسیژن خالص، میزان گاز نیتروژن محلول در خون را تا حد ممکن پایین میآورند. | ||
پیرس |
۲۳ شهریور ۱۳۸۰ | موشک سایوز | ۲۵ شهریور ۱۳۸۰ | ۳۶۳۰ کیلوگرم | بخش اتصالی پیرس چندین دریچه برای اتصال فضاپیماهای سایوز و پروگرس به ایستگاه در بر دارد. فضانوردان میتوانند از این بخش به عنوان محفظهٔ هوایی برای راهپیمایی فضایی با لباس فضایی اورلان روسی استفاده کنند. پیرس دارای فضای کافی برای ذخیرهسازی لباسهای اورلان است. | ||
هارمونی (گره ۲) | یکم آبان ۱۳۸۶ | شاتل (استیاس-۱۲۰) | ۲۳ آبان ۱۳۸۶ | ۱۳۶۰۸ کیلوگرم | بخش هارمونی (گره ۲) مرکز ابزار و ادوات مورد نیاز ایستگاه است. چهار قفسه در گره ۲ شامل زیرساختارهای الکترونیکی مرکزی برای تبادل داده در سراسر ایستگاه هستند. این بخش همچنین شامل ۶ دریچه استاندارد اتصال است که برای پهلو گرفتن بخشهای غیر روسی به ایستگاه استفاده میشود. آزمایشگاه کلمبوس به یکی از این دریچهها متصل شدهاست. در میان دریچههای هارمونی، فضایی به قطر ۱۲۷ سانتیمتر برای عبور فضانوردان بین ایستگاه و بخشهای متصل شده و نقل و انتقال محمولههای بستهبندی شده وجود دارد. بخش پشتیبانی چندمنظوره و آزمایشگاه کیبو پس از پرتاب به مدار زمین به هارمونی متصل خواهند شد. | ||
کلمبوس | ۱۸ بهمن ۱۳۸۶ | شاتل (استیاس-۱۲۲) | ۲۰ بهمن ۱۳۸۶ | ۱۲۸۰۰ کیلوگرم | واحد تحقیقاتی اصلی اروپا در ایستگاه؛ این بخش مجهز به ۱۰ قفسه با ابعاد استاندارد است. هرکدام از این قفسهها با اندازهای به بزرگی یک اتاقک تلفن، قابلیت پشتیبانی یک آزمایشگاه مستقل به همراه تمام تجهیزات آن را دارا است. این تجهیزات شامل واحدهای نیرودهنده، خنککننده، و سیستمهای ارتباط دادهای و ویدئویی به پژوهشگران مستقر در زمین است. | ||
کیبو (۱) | ۲۱ اسفند ۱۳۸۶ | شاتل (استیاس-۱۲۳) | ۲۲ اسفند ۱۳۸۶ | ۴۲۰۰ کیلوگرم | اولین قسمت از آزمایشگاه فضایی کیبو «بخش پشتیبانی آزمایشها» (JEM-ELM) نام دارد، و شامل انبار و قفسهبندی لازم برای ابزار و وسایل آزمایشگاهی است. در بیرون این قسمت چند فضا برای انجام آزمایشها در خلاء فضا درنظر گرفته شدهاست. | ||
کیبو (۲) | ۵ خرداد ۱۳۸۷ | شاتل (استیاس-۱۲۴) | نامشخص | ۱۵۹۰۰ کیلوگرم | قسمت دوم آزمایشگاه فضایی کیبو «بخش آزمایشگاهی» (ELM-PM) نام دارد. این بخش دارای فشار هوا است و فضانوردان میتوانند در آن به انجام آزمایشها مورد نظر بپردازند. این بخش مجهز به ۱۰ قفسه با ابعاد استاندارد است. |
|
|
بخش آزمایشگاهی چندمنظوره | آذر ۱۳۸۹ | پروتون | نامشخص | ۲۱۳۰۰ کیلوگرم | هنوز پرتاب نشده واحد تحقیقاتی اصلی روسیه در ایستگاه؛ تأمینکننده سامانههای پشتیبانی زیست و فضای زندگی، کار و استراحت برای سرنشینان، به اضافه دریچههای اتصال برای نقل و انتقال بار. این بخش همچنین مجهز به تجهیزات کنترل جهت ایستگاه فضایی است که میتوان از آنها در صورت بروز مشکل در سامانههای اصلی استفاده کرد. |
|
|
بخش باری اتصالی ۱ |
۲۰۱۰ | شاتل (استیاس-۱۳۱) | نامشخص | ۴۷۰۰ کیلوگرم | از این بخش در ابتدا برای حمل بار و ابزارآلات از زمین به ایستگاه، و سپس بیشتر به عنوان انبار استفاده خواهد شد. در راستای تعهدات طرف آمریکایی در چهارچوب برنامه ایستگاه فضایی بینالمللی، حمل این بخش به مدار زمین توسط ناسا (به جای روسیه) انجام خواهد گرفت. |
|
|
گره ۳ |
۱۹ بهمن ۱۳۸۸ | شاتل (استیاس-۱۳۰) | یونیتی | ۱۳۰۰۴ کیلوگرم | گره ۳ آخرین بخش آمریکایی ایستگاه است. این بخش دارای سامانههای پیشرفته برای پشتیبانی زیست، از جمله دستگاه تولیدکننده اکسیژن و بازیافت آب است. گره ۳ دارای چندین دریچه پهلوگیری است که برای اتصال فضاپیماهای سرنشیندار و باری مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بخش کوپولا نیز به گره ۳ متصل شدهاست. | ||
کوپولا |
۱۹ بهمن ۱۳۸۸ | شاتل (استیاس-۱۳۰) | گره ۳ | ۱۸۰۰ کیلوگرم | کوپولا بخشی است که به عنوان برج مراقبت و نظارت ایستگاه عمل میکند. پنجرههای بزرگ این بخش به فضانوردان امکان تماشای مستقیم عملکرد بازوهای روباتی و مانور فضاپیماهای نزدیک به ایستگاه را میدهد. از کوپولا برای رصد کردن زمین نیز استفاده میگردد. پنجرههای کوپولا دارای درپوشهای ویژهای هستند که آنها را از صدمهٔ خردهشهابسنگها محافظت خواهند کرد. | ||
بخش باری اتصالی ۲ |
نامشخص | موشک سایوز | نامشخص |
|
هنوز پرتاب نشده! طرح ساخت این بخش بهتازگی توسط روسکاسموس ارائه شده، و به احتمال زیاد دارای کاربردی شبیه بخش باری اتصالی ۱ خواهد بود. |
|
|
در شمارش بخشها، دو قسمت آزمایشگاه کیبو یه عنوان یک بخش شمرده شدهاند.
- ۹۶/۱۱/۲۷